Η μεγάλη πρόοδος της ιατρικής απεικόνισης των τελευταίων δεκαετιών ταυτίζεται στον οδοντιατρικό και γναθοχειρουργικό χώρο με την εμφάνιση και ευρεία εφαρμογή της οδοντιατρικής αξονικής τομογραφίας (dental scan).
Στην τεχνική της εξέτασης και με χρήση λυχνίας κωνοειδούς δέσμης λαμβάνεται μια ψηφιακή αποτύπωση του εξεταστικού πεδίου. Στη συνέχεια δημιουργούνται ηλεκτρονικά πολύ λεπτού πάχους εγκάρσιες τομές, από τις οποίες στην τελική φάση πραγματοποιείται ανασύνθεση εικόνων κάθετων στη φατνιακή ακρολοφία της άνω και κάτω γνάθου (εικόνες cross).
Με τον τρόπο αυτό και με έκθεση σε ακτινοβολία του εξεταζόμενου σε επίπεδα ανάλογα της πανοραμικής ακτινογραφίας, αναδεικνύονται και οι τρεις διαστάσεις του οστού, η ποιότητα του και η σχέση της υπό διερεύνηση περιοχής με παρακείμενες δομές: στη μεν μελέτη της άνω γνάθου η σχέση με τα ιγμόρεια άντρα και τη ρινική κοιλότητα, στη δε μελέτη της κάτω γνάθου η σχέση με τον φατνιακό πόρο. Η τελευταία αυτή σχέση απεικονίζεται ευκρινώς με τη δημιουργία ανασύνθεσης που ακολουθεί την πορεία του φατνιακού πόρου και στη συνέχεια με τη σημείωση του άνω ορίου του έως το επίπεδο του γενειακού τρήματος. Βασικό χαρακτηριστικό της εξέτασης είναι η δυνατότητα εκτύπωσης σε κλίμακα 1:1, κάτι το οποίο τίθεται σαν ουσιώδες πλεονέκτημα έναντι της πανοραμικής ακτινογραφίας, στην οποία υπάρχει συνήθως κάποιος βαθμός μεγέθυνσης, μη καθοριζόμενος επακριβώς (εκτός από τις περιπτώσεις χρήσης του προγράμματος για 1:1,25). Η εξέταση συμπληρώνεται με τρισδιάστατη ανασύνθεση που ενισχύεται με δυναμικά προγράμματα χρωμάτων και εστίασης σε συγκεκριμένες ανατομικές δομές.
Ολες οι εικόνες της αξονικής τομογραφίας έχουν την ευελιξία που προσφέρει η ψηφιακή τους μορφή (ηλεκτρονική αρχειοθέτηση, τηλειατρική).
Στο σύνηθες ερώτημα που τίθεται από οδοντιάτρους και ασθενείς για το αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για αξονική τομογραφία
(απεικόνιση σε τρείς διαστάσεις), κυρίως όταν στην πανοραμική διαπιστώνεται ικανοποιητικό πάχος οστού, η απάντηση είναι ναι, διότι η εικόνα σε ένα επίπεδο (σε δύο διαστάσεις) είναι δυνητικά παραπλανητική. Επίσης, η οδοντιατρική αξονική τομογραφία μπορεί να απεικονίσει με λεπτομέρειες, να χαρακτηρίσει και να χαρτογραφήσει αλλοιώσεις των γνάθων και των παρακείμενων δομών ή να αναδείξει παρεμπίπτοντα ευρήματα (με ή χωρίς ιδιαίτερη κλινική σημασία). Με τον τρόπο αυτό αποκτά ένα καίριο ρόλο στον εξατομικευμένο θεραπευτικό σχεδιασμό για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων.
Στην τεχνική της εξέτασης και με χρήση λυχνίας κωνοειδούς δέσμης λαμβάνεται μια ψηφιακή αποτύπωση του εξεταστικού πεδίου. Στη συνέχεια δημιουργούνται ηλεκτρονικά πολύ λεπτού πάχους εγκάρσιες τομές, από τις οποίες στην τελική φάση πραγματοποιείται ανασύνθεση εικόνων κάθετων στη φατνιακή ακρολοφία της άνω και κάτω γνάθου (εικόνες cross).
Με τον τρόπο αυτό και με έκθεση σε ακτινοβολία του εξεταζόμενου σε επίπεδα ανάλογα της πανοραμικής ακτινογραφίας, αναδεικνύονται και οι τρεις διαστάσεις του οστού, η ποιότητα του και η σχέση της υπό διερεύνηση περιοχής με παρακείμενες δομές: στη μεν μελέτη της άνω γνάθου η σχέση με τα ιγμόρεια άντρα και τη ρινική κοιλότητα, στη δε μελέτη της κάτω γνάθου η σχέση με τον φατνιακό πόρο. Η τελευταία αυτή σχέση απεικονίζεται ευκρινώς με τη δημιουργία ανασύνθεσης που ακολουθεί την πορεία του φατνιακού πόρου και στη συνέχεια με τη σημείωση του άνω ορίου του έως το επίπεδο του γενειακού τρήματος. Βασικό χαρακτηριστικό της εξέτασης είναι η δυνατότητα εκτύπωσης σε κλίμακα 1:1, κάτι το οποίο τίθεται σαν ουσιώδες πλεονέκτημα έναντι της πανοραμικής ακτινογραφίας, στην οποία υπάρχει συνήθως κάποιος βαθμός μεγέθυνσης, μη καθοριζόμενος επακριβώς (εκτός από τις περιπτώσεις χρήσης του προγράμματος για 1:1,25). Η εξέταση συμπληρώνεται με τρισδιάστατη ανασύνθεση που ενισχύεται με δυναμικά προγράμματα χρωμάτων και εστίασης σε συγκεκριμένες ανατομικές δομές.
Ολες οι εικόνες της αξονικής τομογραφίας έχουν την ευελιξία που προσφέρει η ψηφιακή τους μορφή (ηλεκτρονική αρχειοθέτηση, τηλειατρική).
Στο σύνηθες ερώτημα που τίθεται από οδοντιάτρους και ασθενείς για το αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για αξονική τομογραφία
(απεικόνιση σε τρείς διαστάσεις), κυρίως όταν στην πανοραμική διαπιστώνεται ικανοποιητικό πάχος οστού, η απάντηση είναι ναι, διότι η εικόνα σε ένα επίπεδο (σε δύο διαστάσεις) είναι δυνητικά παραπλανητική. Επίσης, η οδοντιατρική αξονική τομογραφία μπορεί να απεικονίσει με λεπτομέρειες, να χαρακτηρίσει και να χαρτογραφήσει αλλοιώσεις των γνάθων και των παρακείμενων δομών ή να αναδείξει παρεμπίπτοντα ευρήματα (με ή χωρίς ιδιαίτερη κλινική σημασία). Με τον τρόπο αυτό αποκτά ένα καίριο ρόλο στον εξατομικευμένο θεραπευτικό σχεδιασμό για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων.
